Terapia manualna wg. koncepcji Kaltenborna-Evjentha, jest kompleksowym postępowaniem terapeutycznym, w skład którego wchodzą między innymi: ocena stanu ogólnego pacjenta (wywiad, diagnostyka biomechaniczna i funkcjonalna), leczenie manualne z wykorzystaniem specjalistycznych technik manualnych często połączonych także z wstępnym masażem funkcjonalnym, który to świetnie przygotowuje pacjenta do zabiegu oraz terapią manualną tkanek miękkich.
Ortopedyczna terapia manualna odgrywa bardzo ważną rolę w postępowaniu leczniczym. Dzięki nieograniczonym możliwościom tej metody, wykorzystywana jest w niemal każdym przypadku fizjoterapeutycznym. Wymaga ogromnej wiedzy anatomicznej i z zakresu biomechaniki, dlatego fizjoterapeuci pracujący tą terapią są tak skuteczni w osiąganiu postawionych z pacjentami celów rehabilitacyjnych.
Wskazania do terapii manualnej:
- schorzenia stawów barkowych „bolesny bark”,
- problemy stawu łokciowego np. „łokieć tenisisty”, „łokieć golfisty”,
- problemy stawów nadgarstka oraz drobnych stawów dłoni,
- problemy stawów kręgosłupa oraz miednicy zarówno w przebiegu dyskopatii jak i dyslokacji oraz dysfunkcji samych stawów
- schorzenia stawów biodrowych, np. zmiany zwyrodnieniowe, niestabilność stawu
- dolegliwości stawów kolanowych, na poziomie samego stawu oraz np. po zerwaniu więzadeł krzyżowych np. ACL albo rekonstrukcji łąkotek
- problemy stawów skokowych oraz stóp zarówno po urazach jak i w wadach wrodzonych.
Przeciwwskazania do terapii manualnej:
- podejrzenie złamania,
- podejrzenie zerwania mięśnia lub uszkodzenia innej tkanki miękkiej bez wcześniejszego potwierdzenia badaniem obrazowym u lekarza nie pozwala terapeucie na stosowanie wszystkich technik,
- ostry stan zapalny,
- gorączka.
Techniki stosowane w terapii manualnej:
- trakcje,
- kompresje,
- mobilizacje,
- manipulacje stawów,
- mobilizacje tkanek miękkich i tkanki nerwowej,
- trening i instruktaż kinezyterapeutyczny,
- masaż funkcjonalny.
Terapeuta manualny na pierwszej wizycie przeprowadzi dokładny wywiad z pacjentem, zapozna się z przyniesiona dokumentacją medyczną (jeśli pacjent takową posiada) oraz przeprowadzi diagnostykę funkcjonalną, oceniając zaburzony wzorzec ruchu, siłę i zakres ruchomości danego stawu.
Diagnostyka ma na celu określenie wymiaru problemu pacjenta, wytypowanie jego przyczyny oraz wspólnego postawienia celu rehabilitacji manualnej i nakreślenia planu działania.
Rehabilitant podejmie również pierwsze działania terapeutyczne z wykorzystaniem technik terapii manualnej.
Jak przygotować się na wizytę terapii manualnej:
- przygotować dokumentację medyczną dotycząca problemu, np. badania obrazowe z opisem typu zdjęcie rentgenowskie (RTG), USG, rezonans magnetyczny (MR), tomograf komputerowy (TK), epikryzy lub inne dokumenty, jeśli pacjent w ogóle posiada jakiekolwiek dokumenty tego typu,
- ubrać się wygodnie lub zabrać ze sobą strój sportowy, tak aby nie krepował ruchów przy badaniu oraz dawał łatwy dostęp do pracy w chorym stawem, czy inną strukturą,
- jeśli to możliwe nie smarować chorego miejsca maścią tuż przed wizytą.