Stawy krzyżowo biodrowe (stawy SI) ustalają prawidłowe ustawienie kości krzyżowej względem miednicy i odcinka lędźwiowego kręgosłupa oraz zapewniają prawidłową amortyzację i przenoszenie obciążeń z miednicy na kręgosłup.

Patologie stawu krzyżowo – biodrowego oraz więzadeł pośrednich i bezpośrednich tego stawu są jedną z przyczyn dolegliwości w obrębie odcinka lędźwiowo – krzyżowego kręgosłupa, pośladka i kończyn dolnych. Zdecydowana większość zaburzeń samych stawów SI jest konsekwencją codziennych nawyków lub asymetrii prawej i lewej strony ciała. Do takich nawyków może należeć: spanie cały czas na jednym boku, zakładanie nogi na nogę, siedzący tryb życia, nieprawidłowa technika wykonywania ćwiczeń. Ból stawów krzyżowo – biodrowych często mylony jest z rwą kulszową lub dyskopatią.

Przyczyny bólu stawów krzyżowo-biodrowych:

1. Zablokowanie czynnościowe – polega na przemieszczeniu się kości krzyżowej względem kości biodrowej. Dochodzi do zaryglowania na wyniosłościach stawu, co uniemożliwia ruch powrotny.

2. Hipomobilność – stan, gdy napięcie tkanek okołostawowych jest wzmożone i uniemożliwia prawidłową pełną ruchomość stawu

3. Hipermobilność – nadruchomość stawów SI, której przyczyną jest nadmierne rozciągnięcie więzadeł powodowane mikrourazami, dysbalansem mięśniowym, zmianami hormonalnymi

4. Czynniki zewnętrzne (mechaniczne) – urazy, przeciążenia, wypadki komunikacyjne, upadki. Na ich skutek dochodzi do naciągnięcia, uszkodzenia lub wzmożonego napięcia struktur więzadłowych co powoduje stan zapalny w tym miejscu

5. Zmiany zwyrodnieniowe

6. Patologiczne zmiany w obrębie kości krzyżowej – np. zaburzony zrost kości krzyżowej wpływa na nieprawidłowe wykształcenie stawów SI

7. Nieprawidłowa postawa ciała w statyce i dynamice – długotrwałe przyjmowanie nieprawidłowej pozycji ciała może wpływać przeciążająco na stawy SI

8. Ciąża – w trakcie ciąży zachodzą zmiany hormonalne, które wpływają na rozluźnienie tkanki łącznej, co ma ułatwić poród, dotyczy to również struktur otaczających stawy SI

Objawy

• Ból w obrębie kości krzyżowej

• Ból punktowy w obrębie stawu SI (w przypadku zablokowania stawu)

• Ból w odcinku lędźwiowym i pośladkach (czasem ból promieniuje do stawu kolanowego i bocznej pow. podudzia) – ból zazwyczaj jednostronny

• Ból w okolicy pachwiny

• Nasilenie objawów podczas długiego stania lub przebywania w pozycji zgięcia

• Tkliwość palpacyjna okolicy stawu SI

• Słaba stabilizacja miednicy

• Złagodzenie dolegliwości podczas pozycji leżącej

Fizjoterapia bólu mięśnia krzyżowo-biodrowego

Postępowanie fizjoterapeutyczne w przypadku bólu stawów SI jest zależne od przyczyny zaburzeń. Do zdiagnozowania dysfunkcji tych stawów fizjoterapeuta przeprowadza wywiad oraz badanie przedmiotowe m. in. testy czynnościowe zakresu ruchu i testy prowokacyjne stawy oraz więzadła. Po zdiagnozowaniu problemu fizjoterapeuta dobiera odpowiednią terapię, np. jeśli problemem jest zablokowanie stawu lub hipomobilność najskuteczniejsza będzie terapia manualna, polegająca na mobilizacji zajętego stawu. Przy hipermobilności należy wdrożyć trening pod okiem trenera celowany na wzmocnienie mięśni otaczających stawy SI. Ćwiczenia te będą wymagały ruchu w stawach krzyżowo-biodrowych, co może prowokować ból, stosuje się wtedy pas stabilizacyjny aby zapewnić bezpieczeństwo treningu.

Na filmie pokazano przykładową terapię stawów SI

– testy prowokacyjne stawy i więzadła

– mobilizacja stawów krzyżowo-biodrowych

– automobilizacja stawów SI: -chodzenie na pośladkach – technika energii mięśniowej: pozycja wyjściowa leżenie na plecach z ugiętymi nogami w stawach biodrowych i kolanowych, jedna ręka ułożona na kolanie jednej nogi, druga pod kolanem drugiej nogi, wykonujemy zgięcie jednej oraz wyprost drugiej nogi, ograniczając ruch rękoma (napięcie izometryczne), następnie zmieniamy stronę

– ćwiczenia wzmacniające mięśnie otaczające stawy SI: – przysiady – wznosy bioder – wznosy bioder z rozciąganiem gumy

Informacje przygotowała nasza fizjoterapeutka Justyna Górecka